Afval als bron van nieuwe kansen

De plastic soup of vervuiling met plastic en ander afval is in ontwikkelingslanden vaak rechtstreeks schadelijk voor de mensen. In Nigeria zet het jonge bedrijf Wecyclers steeds meer mensen ertoe aan afval te verzamelen voor recyclage. Voor zijn innovatieve aanpak en sociale impact ontving Wecyclers dit voorjaar de Koning Boudewijnprijs voor Ontwikkeling in Afrika.

“Die verzamelt afval? Die moet wel gek zijn!” In de straten en grachten in de armere wijken van Lagos, met 21 miljoen inwoners de grootste agglomeratie van Nigeria, stapelen tonnen afval zich op. Slechts 40 procent van de 10.000 ton afval die er dagelijks bij komt in deze stad, wordt door vuilniswagens opgehaald. De rest wordt grotendeels gewoon weggegooid. De gedachte dat het groeiende Lagos tegen 2100 wel eens de grootste stad van de wereld kan zijn, maakt het probleem enkel prangender.


“Onze eerste doelstelling blijft het leven te verbeteren van velen. Dat doen we door een groot probleem aan te pakken: dat van het afval.”

Olawale Adebiyi, CEO van Wecyclers


Maar in zeven wijken van de stad worden wel ijverig plastic flesjes verzameld. “Als je dat opgedronken hebt, het flesje niet weggooien, hè! Stop het maar in mijn zak!” De uitbaatster van een klein winkeltje heeft in enkele dagen tijd alweer een tiental grote zakken vol. Zo dadelijk komt de ophaler van Wecyclers. Die weegt het plastic voor haar ogen, en kort daarna zal ze in een sms’je kunnen aflezen hoeveel punten ze ermee heeft verdiend. Die kan ze later inruilen voor voeding, een huishoudtoestel of cash.

Alumna MIT

Wecyclers werd in 2012 opgericht door Bilikiss Adebiyi-Abiola, die na haar diploma aan het prestigieuze MIT in Boston niet inging op de jobaanbiedingen in de VS maar besloot terug te keren naar haar land. Het idee was tegelijk de grote sociale noden én de milieuproblemen te helpen tackelen. “Ook van mij vroegen familie en vrienden zich in het begin af of ik gek was geworden: zo’n diploma, en dan zelf de afvalkarren gaan duwen?” Het was in eerste instantie niet gemakkelijk het startkapitaal te vinden, geen bank wilde haar een lening verschaffen.

Inmiddels zijn 17.000 huishoudens bij Wecyclers geregistreerd, in zeven wijken van Lagos. Een goede verzamelaar kan per kwartaal een half tot een heel maandloon bijverdienen, en enkelen maken er zelfs hun hoofdinkomen van. Daarnaast stelt Wecyclers 125 mensen te werk, van wie 60 procent vrouwen. Velen van hen verwerken in vijf depots het binnenkomende afval: de flesjes worden van hun wikkels ontdaan en op kleur gesorteerd. “Ons plastic is veel properder dan wat op de grote stortplaatsen door voddenrapers is uitgezocht. Daarom betalen de bedrijven die dit plastic als grondstof gebruiken, ons wat meer”, vertelt Bilikiss Adebiyi-Abiola.

Afval = waarde

“Als ik een plastic flesje zie, zie ik waarde”, zo verwoordt haar broer Olawale Adebiyi het, die nu als CEO de leiding heeft. “Onze eerste doelstelling blijft het leven te verbeteren van velen door jobs te creëren, en door huishoudens de kans te geven een centje te verdienen met hun afval. Dat doen we door een ander groot probleem aan te pakken: dat van het afval.” Als grachten niet meer vol plastic liggen, stroomt water beter weg en floreren malariamuggen en andere ziektedragers minder. Mensen waarderen het wel dat hun buurt schoner wordt, en raken overtuigd.

Dat er waarde in afval zit, dringt zo stilaan door, waardoor er meer bedrijfjes worden opgezet die het ophalen en/of recycleren. “Concurrentie? Geen probleem, er is meer dan werk genoeg!” Wecyclers beseft dat het nog maar een kleine fractie van de vele tonnen recupereert en popelt zelf evenzeer om meer te kunnen doen, meer ophalen in meer wijken van Lagos en andere steden of zelfs buiten Nigeria, meer verwerken, meer sociale impact. De organisatie haalt reeds het plasticafval op van bedrijven, hotels en (overheids)organisaties die daar niet voor betaald worden, maar net betalen aan Wecyclers , een nieuwe bron van inkomsten. De eerste franchises in bijkomende wijken zijn ook al een feit: die runnen zelf een ploeg ophalers en verkopen hun vangst aan Wecyclers. En in samenwerking met een milieuorganisatie loopt een proefproject in een school, waar kinderen hun schoolgeld kunnen betalen door plastic in te leveren, dat Wecyclers dan in de school komt ophalen.

Toekomstdroom

De 200.000 euro verbonden aan de KBS Afrika Prijs is een welkome steun bij de uitbreidingsplannen. Wecyclers wil meer voertuigen kopen om afval op te halen in de wijken – de cargofietsen van de beginjaren zijn vervangen door gemotoriseerde driewielers – en een stockageruimte verwerven om beter te kunnen inspelen op de schommelende prijzen voor recyclageplastic.

“Mijn droom is een toekomst waarin al het afval hergebruikt wordt, waarin miljoenen mensen zich kunnen verbeteren en naar school kunnen, kleine bedrijfjes opzetten rond Wecyclers en in de recyclagesector…”, zegt Bilikiss. Een ambitieuze droom, maar, zoals één van de werksters in het depot zegt: “Je ziet dat we een impact hebben in ons land, en dat geeft me de moed om door te zetten met dit werk.”

Meer weten over Wecyclers

Back to Stories

More Stories

2023

Kosmotive : de gezondheid van vrouwen in Rwanda verbeteren

Een grant van BPF heeft een jonge onderneemster in Rwanda een stevige duw in de rug gegeven om de levens van meisjes en vrouwen in het land radicaal te verbeteren door het produceren van milieuvriendelijk, herbruikbaar en hygiënisch maandverband.

Read article

2023

Data verzamelen in de strijd tegen ondervoeding

Een op de twee kinderen in Zuid-Kivu is chronisch ondervoed. Kesho Congo ontwikkelt software om patiëntjes strakker op te volgen en via data-onderzoek oplossingen te vinden voor dit hardnekkige probleem.

Read article

2022

Zelf genezen door vrede te bouwen voor iedereen

De oorlog in Somalië eiste het leven van haar vader en haar zus. Toch vond Ilwad Elman, samen met haar moeder, de kracht om met Elman Peace een organisatie uit te bouwen die werk maakt van vrede in Somalië en daarbuiten.

Read article

Om op de hoogte te blijven van het nieuws van onze partners en nieuwe projectoproepen

Abonneren op de nieuwsbrief